zespół badawczy:
prof. dr hab. Wojciech Dudzik (kierownik projektu), dr Agata Łuksza, Amudena Rutkowska, dr Dorota Sosnowska
czas trwania:
październik 2015 – marzec 2021
program
OPUS, Narodowe Centrum Nauki (umowa nr 2014/15/B/HS 2/00482)
Prezentujemy tu robocze archiwum projektu, który zmierzał do rozpoznania i interpretacji funkcji oraz form obecności maski we współczesnej kulturze europejskiej, z uwzględnieniem kultury polskiej. Chodziło przede wszystkim o weryfikację przekonania o współczesnej degradacji lub marginalizacji maski realnej, rozumianej jako przedmiot materialny. Badania koncentrowały się na sformułowaniu wyróżników współczesnej maski, prezentacji sposobów jej wytwarzania i zakresów jej użycia, a także zbadaniu funkcji maski, jej potencjału performatywnego i znaczenia w różnych obszarach kultury. Chcieliśmy ukazać współczesne „drogi masek”, rekonstruując historyczne konteksty posługiwania się maskami i badając przejawy obecności maski w kulturze współczesnej na przykładach z Polski i Europy. W projekcie przyjęto perspektywę antropologii widowisk i performance studies w celu zaakcentowania komunikacyjnego i sprawczego aspektu maski (maska jako medium kultury, maska jako przedmiot performatywny). Najwięcej uwagi poświęcono masce karnawałowej, ewoluującej obecnie między obrzędem a teatrem obrzędowym lub współczesnym neoobrzędem, ustanawianym przez praktyki wyrosłe z pamięci o przeszłości. Przedmiotem zainteresowania były też inne formy obecności masek w kulturze: w teatrze i performansie artystycznym, na manifestacjach politycznych i w sztukach plastycznych.