Paradoksy maski. Antologia

Z informacji wydawcy

Antologia tekstów poświęconych teorii maski i studiów prezentujących posługiwanie się maską w obrzędzie, karnawale, teatrze, zabawie, sztuce. Książka prezentuje szkice zarówno klasyków myśli humanistycznej, takich jak: Claude Lévi-Strauss, Henry Pernet, Jean Starobinski, Jean-Thierry Maertens, Jean-Luc Nancy, jak i współczesnych badaczy zagranicznych zajmujących się tą problematyką, wśród których znaleźli się Richard Weihe, David Napier, Cesare Poppi czy Cara McCarty.

Antologia prezentuje wybrane aspekty współczesnych badań nad obecnością maski w kulturze, szczególnie w kulturze europejskiej. Wszystkie publikowane tu teksty podzielono na trzy części: Teorie (omawiające problemy teoretyczne postrzegane z perspektywy różnych dyscyplin naukowych), Terytoria (ukazujące tematyczne obszary występowania maski – w obrzędzie, teatrze, proteście politycznym czy w funkcji ochronnej), Studia (przynoszące analizę konkretnych przypadków użycia maski w praktyce – od maski karnawałowej przez maskę gazową po maskę w funkcji eksponatu muzealnego lub fetyszu). Tom otwierają dwa krótkie teksty klasyków tej problematyki, Claude’a Lévi-Straussa i Rogera Caillois, ale znakomita większość artykułów pochodzi z ostatnich kilkunastu lat. Autorzy starannie wybrali teksty omawiające aspekty teoretyczne problematyki maski oraz obszary wykorzystywania maski w działaniach obrzędowych, artystycznych, politycznych, użytkowych i innych (maska jako narzędzie sportowca, terrorysty, strażaka).Wszystkie szkice zostały przetłumaczone specjalnie do niniejszego tomu. Czytelnicy znajdą w książce najnowszą wiedzę z zakresu badań nad maską.

Antologia obejmuje artykuły autorów zagranicznych, które wcześniej nie były tłumaczone na język polski. Zaletą książki jest wprowadzenie do rodzimego obiegu naukowego współczesnej refleksji na temat maski, za granicą bogatej i nieustannie rozwijanej – przez archeologów, etnologów i etnografów, antropologów, socjologów, kulturoznawców, teatrologów, literaturoznawców, historyków sztuki etc., u nas zaś prawie nieobecnej. Drugim kryterium doboru tekstów jest ich interdyscyplinarność. Wśród autorów tekstów prezentowanych w antologii są etnolodzy, ale tym razem znaleźli się tu w mniejszości – i reprezentują głównie etnologię europejską. Inne teksty napisano z perspektywy filozofii, teatrologii, archeologii, historii sztuki, nauk społecznych – albo łączą różne punkty widzenia. Trzecim kryterium jest status nowości. Poszczególne artykuły mają stanowić przykłady aktualnych i różnorodnych badań nad maską, w większości niepodejmowanych jeszcze w Polsce.

Z recenzji wydawniczych

Krajowa humanistyka czekała na podobny zbiór tekstów od dawna, w odróżnieniu bowiem od realiów nauki na Zachodzie nie mieliśmy dotąd w Polsce podobnego opracowania. Jego podstawowym walorem jest więc – jak trafnie ujął to we wstępie Wojciech Dudzik, redaktor tomu i tłumacz kilku esejów – „zdjęcie maski z maski”. […] Wszystkie teksty są świetnie przełożone, krytycznie skomentowane, gdy istnieje taka potrzeba, a ponadto, mimo różnej formy narracji, niezwykle bogate w treści i prowokujące do dalszych przemyśleń i poszukiwań.
prof. dr hab. Wojciech Burszta

Istotna wartość tego zbioru tekstów polega przede wszystkim na starannym wyselekcjonowaniu do niego nowych, słabo znanych lub w ogóle nie znanych u nas ujęć, tematów i kontekstów badawczych dotyczących maski, a przed to na bezprecedensowym zasileniu przez Paradoksy maski rezerwuaru teoretycznych, metodologicznych i tematycznych odniesień, jakie dotychczas kształtowały rodzimą refleksję poświęconą masce.
Dr hab. Małgorzata Jarmułowicz, prof. UG

Spis treści

Fragment